Nadutost, gorušica, zatvor, umor nakon obroka su samo neki od pokazatelja da nešto nije u redu sa našim digestivnim traktom. Kako očuvati digestivni sistem, samim tim i imunološki sistem kao i druge procese zavisne od pravilnog funkcionisanja digestivnog trakta?
Dr. Aleksandar Stanojević, Specijalista internista-gastroenterolog u Poliklinici Žutić savjetuje kako održati jak imunitet crijeva, pa tako i cjelokupni imunitet.
Probavni sistem ima svoj prirodni bioritam, koji treba poštovati kako bi on pravilno funkcionisao. Redovni zdravi obroci mogu biti jedno od rješenja pravilnog funkcionisanja digestivnog trakta. Obroci koji su u tačno određeno vrijeme, u pravilnim vremenskim intervalima, obezbjeđuju osjećaj sitosti, ubrzavaju metabolizam i smanjuju gladovanje tokom dana. Idealno je, u toku dana, imati 3 glavna obroka i 2 voćne užine.
Namirnice bogate ugljikohidratima su jedan od glavnih neprijatelja digestivnog sistema, jer podstiču disbalans bakterija u crijevima. Ovakve namirnice mogu izazvati dugotrajno nadimanje, gasove pa i dijareju. Nezdrave masti su također štetne za probavni sistem, a uglavnom se nalaze u sojinom, suncokretovom i kukuruznom ulju, mesnim prerađevinama, slatkišima i mliječnim proizvodima. Izbjegavanje kiselih namirnica i gaziranih pića također može biti od velike koristi za zdravlje crijeva.
Šta je dobro za crijeva?
Opuštanju digestivnog sistema mogu doprinijeti blage supe od raznovrsnog povrća, ispijanje i do 4 litre vode dnevno, a dobar efekat se može postići i kombinacijom vode sa limunom. Sirovo povrće, posebno lisnato povrće kao dobar izvor biljnih vlakana je odlično rješenje za one koji imaju problem sa digestivnim sistemom, a odlično ga i pročišćava. Također, žitarice i proizvodi od cijelog zrna su dobar izvor biljnih vlakna.
Biljna vlakna imaju pozitivne efekte na brojne zdravstvene probleme, uključujući višak tjelesne težine, hronične upale, depresiju, umanjuju rizik od kardiovaskularnih bolesti i upalnih procesa pa i karcinoma na crijevima. Nerastvorljiva biljna vlakna imaju ulogu i prebiotika, odnosno hrane za naše „dobre bakterije“ , tako da podstiču rast normalne crijevne flore. Najpoznatiji prebiotik je polisaharid inulin, koji se prirodno nalazi u cikoriji i artičoki.
Voće i povrće, su pored vlakana značajan izvor i mikronutrijenata. Oni imaju značajnu ulogu za očuvanje našeg imunološkog sistema, ali i značajnu ulogu za očuvanje ćelija naših crijeva. Mikronutrijenti nam pružaju zaštitu od štetnog uticaja oksidativnog stresa. Oksidativni stres se dešava svakodnevno u našem organizmu, posebno je pojačan kod upalnih procesa, a predstavlja pojačanu produkciju reaktivnih kiseoničnih molekula, koji oštećuju ćelije našeg organizma, pa i ćelije crijeva, čime se smanjuje njihova funkcionalnost. Od štetnog uticaja oksidativnog stresa brane nas vitamini (vitamin C i E), ali značajnu podršku daju i pojedini minerali poput cinka i selena, koji aktiviraju određene enzime koji zaustavljaju ovaj štetan proces. Osim toga pojedini vitamini, poput vitamina A čuvaju integritet naših sluznica i doprinose njihovom pravilnom funcionisanju.
Značajnu ulogu u pravilnom funkcionisanju crijeva imaju i probiotici.
Šta su probiotici?
Probiotici su žive bakterije, koje spadaju u „dobre bakterije“ jer prije svega omogućavaju dobar rad crijeva i sistema za varenje, pa i imuniteta. Uobičajeno u crijevima se nalazi veliki broj bakterija iz Bifidobacterium i Lactobacilus sojeva. Svaka vrsta bakterije iz oba soja ima jasno defininisanu funkciju u procesu varenja, i podjednako je važna za pravilno funcionisanje čitavog sistema. Mikrobiom, odnosno crijevnu floru možemo posmatrati kao jedan živi organizam u kome, ako su svi uslovi ispunjeni, sve funkcioniše besprijekorno. Probiotici imaju povoljan uticaj na mnogobrojne sisteme našeg organizma, pa i na imuni sistem, zbog čega je važno održati mikrobiom stabilan zdravim životnim stilom (dobrom ishranom, umjerenom fizičkom aktivnošću, dobrim životnim navikama, adekvatnom suplementacijom…). Pored toga, određene vrste probiotika mogu biti od koristi čak kod liječenja određenih bolesti.
Šta još utiče na digestivni trakt?
Pored ishrane (vitamina, minerala, prebiotika i probiotika), još jednu kariku je potrebno povezati kako bi postigli idealne uslove za pravilno funkcionisanje našeg organizma, pa i digestivnog trakta. Izbjegavanje stresa, odmor i dovoljno sati sna su preduslov za normalno funkcionisanje svih procesa u organizmu, pa samim tim i digestivnog trakta, dok lagana fizička aktivnost poput joge, šetnje i slične aktivnosti daju dodatni doprinos za dobro funkcionisanje čitavog našeg sistema.
