Opterećenja u svakodnevnici
Ko pati od bolova u zglobovima, nije sam. Bolovi kostiju, zglobova i mišića su rasprostranjeni širom svijeta, oni osobe ograničavaju u svakodnevnim aktivnostima i mogu da smanje kvalitet života. U Njemačkoj skoro 60% žena i nešto manje muškaraca navode da su prethodnih godina imali probleme s zglobovima. Najčešće su pogođeni zglobovi koljena, zatim ramena i kukova. Bitan faktor rizika je i dob.
Kretanje je jako bitno
Kosti, zglobovi i tetive nas nose kroz pokretan život. Ponekad je svakodnevnica teška prema njima. Mnogo prije nego što se stepenice pretvore u neprijatelja, pravi neprijatelji za kretni aparat se kriju na kancelarijskoj stolici, sjedištima auta i sofama. Manjak kretanja i sjedenje satima slabe čitavo tijelo. Krv teče sporije ili se nagomilava, sadržaj kiseonika opada, smanjuje se metabolizam u ćelijama, zapostavljena muskulatura otkazuje, a i zglobovi počinju teška vremena. Svaki Nijemac u prosjeku sjedi 7,5 sati dnevno, mladi ljudi do 30 godina čak 9 sati dnevno. To je previše. Posljedica: Zatezanje mišića i bolovi u zglobovima.
Nutrijenti za zglobove i zglobnu tečnost
Naši zglobovi čitav život vrše jako težak posao, ali također učestvuju u svoj našoj zabavi: Čas tanga, penjanje uz stepenice, dugi letovi. Onda je samo fer da se treniraju pokretima koji ih čuvaju i da se prikladnim nutrijentima podrži njihova funkcija. Kretanje ne jača samo okolne mišiće, nego je to osnovna predispozicija za opskrbu naših zglobova sa nutrijentima. Jer hrskavica se ne opskrbljuje nutrijentima direktno putem krvnih sudova, nego putem zglobne tečnosti.
No šta ako nekada više ne ide tako glatko? Koji simptomi i koje vrste tegoba zglobova su najčešće?
Vrste i simptomi tegoba zglobova
Nebitno da li preopterećeni, upaljeni ili povrijeđeni – naše zglobove najčešće primjetimo tek onda kada ne funkcionišu savršeno i kada svaki pokret boli. Bolovi u zglobovima su u početku simptom koji može da ima razne uzroke i koji se ispoljava na razne načine. Za dodatnu dijagnozu ljekar razlikuje:
- Početnu bol
- Bol pri kretanju ili opterećenju
- Reumatsku bol npr. noćni bolovi
Kako nastaje artroza?
Artroza je širom svijeta najčešće oboljenje zglobova. Pri tome se radi o primarnom oboljenju zgloba bez upale, gdje zglobovi bivaju oštećeni habanjem. Preciznije rečeno, hrskavica na zglobovima se troši, postaje kruta, tako da kosti bolno trljaju jedne od druge. Najčešće se javlja u zglobu koljena ili kuka, ali i u zglobovima gornjih ekstremiteta kao što su zglobovi prstiju, laktova i ramena.
Bolovi u zglobovima
Prema trajanju i toku bolovi u zglobovima se dijele na akutne i hronične. Najčešće počinje sa tzv. početnim bolovima nakon pauze – npr. pri ustajanju. „Nema potrebe za brigom, proći će“, pomislimo. No ako se to ne desi, nego zglobovima i dalje pri dužim opterećenjima bole ili bol ostaje čak i nakon opterećenja, treba se obratiti ljekaru.
Kada se zglobovi jave
Svi zglobovi se mogu istrošiti i tako može da dođe do bolova i smanjene pokretljivosti. Tipična oboljenja zglobova sa trajnim (hroničnim) tokom su artroza i reumatoidni artritis. No danas postoje dobre mogućnosti da se na tok ciljano utiče. Uravnotežena ishrana, smanjivanje prekomjerne težine i sportovi koji čuvaju zglobove s toga igraju centralnu ulogu za sprječavanje artroze.
Uzroci tegoba sa zglobovima
Jednima je put cilj, drugi bi rado već bili tu kada ih od toga ne bi dijele stepenice ili težak uspon. Nekada, umjesto da se slobodno ide ka usponu, javlja se neki strah od daljeg kretanja.
Bolovi u zglobovima: Prepoznati uzroke
Bolovi u zglobovima su najčešće posljedica pogrešnog i/ili prekomjernog opterećenja zglobova kroz pogrešne položaje, kao npr. nejednak položaj nogu, prekomjerna težina, jednostrana opterećenja na poslu ili u svakodnevnici, tokom takmičarskog sporta ili kod povreda. No bolovi ne moraju uvijek da proizilaze iz samog zgloba. Često su strukture koje su bliske zglobovima, tetive, muskulatura ili kosti, izvor bolova. Kod bolova u zglobovima koji su prouzrokovani preopterećenjem, npr. kod sportista ili određenih grupa zanimanja, riječ je o perartikularnim bolovima u zglobovima. Tipično za tu vrstu bolova u zglobovima su određene dekubitusne tačke koje ljekar može dobro da prepozna.
